سوآپ گاز روسیه چندان فایده‌ای ندارد

حمیدرضا صالحی، نایب‌رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی نیز در گفت‌وگو با «شرق» تأکید می‌کند: روسیه هم‌اکنون به دلیل مخارج بالای جنگ به پول صادرات گاز نیاز دارد و اگر به علت تحریم‌ها نتواند گازش را بفروشد، باید یا آن را مایع کند که آن هم فقط به صورت بسیار محدود برایش ممکن است، یا بپذیرد که گازش بسوزد و از بین برود.

او توضیح می‌دهد: با اینکه ما دومین دارنده منابع گازی دنیا هستیم نه در صادرات گاز با خط لوله موفق بوده‌ایم نه صادرات گاز مایع و تاکنون همیشه سایه سنگین روسیه در بازارها موجب شده هیچ حضور و فرصت راهبردی نداشته باشیم. این کارشناس تأکید می‌کند: حتی پروژه صادرات گازمان به عمان هم با گذشت ۳۰ سال عملی نشده است و ما هیچ‌وقت برنامه صادراتی درستی در کشور ندیده‌ایم فقط اکتفا کرده‌ایم به قراردادهایی مثل سوآپ سه‌جانبه با ترکمنستان که سهم ما از آن نهایت پنج تا ۱۵ درصد حق ترانزیت بوده است.

صالحی ادامه می‌دهد: تاکنون ما هیچ تجربه مثبت اقتصادی از روسیه نداشته‌ایم و از این بابت همه نگران قرارداد با روسیه هستند و این نگرانی فقط زمانی کم می‌شود که ما اطمینان خاطر پیدا کنیم که گاز ارزان از روسیه می‌گیریم و گاز خودمان را از طریق ترکیه به اروپا صادر می‌کنیم. هرچند ترکیه اکنون خودش به دنبال آن است که با یک قرارداد ۲۵ساله گاز ما را ارزان بخرد و با قیمت مورد نظرش به اروپا بفروشد. بنابراین اگر این اتفاق بیفتد، شانس بازار اروپا را هم از دست می‌دهیم. درحال حاضر فقط بازار عراق مانده است که آن هم چون معافیت آمریکا را داشته، توانسته از ایران گاز وارد کند و البته در ازای این گاز هم کالا دریافت می‌کنیم نه پول.

به گفته صالحی آنچه امروز باید بیش از هر چیزی به فکر آن بود جذب سرمایه داخلی یا خارجی برای توسعه میادین گازی ایران است چراکه اگر سرمایه‌گذاری مناسب انجام نشود، همین مقدار فعلی گاز صادراتی هم از دست می‌رود و ایران مجبور می‌شود تمام واردات خود را صرف تولید داخل کند.

شرط روس‌ها برای احیای برجام

حمید حسینی، رئیس اتحادیه فراورده‌های نفتی هم به «شرق» می‌گوید که اگر روسیه گاز خود را هم‌قیمت با چین به ایران بفروشد، برای تأمین کمبود گاز اتفاق خوبی است و کمبود گاز باعث مازوت‌سوزی صنایع ایران و آلودگی شهرها نمی‌شود.

او در واکنش به اینکه اگر برجام احیا شود، آیا ایران می‌تواند تحریم‌های گاز روسیه را دور بزند؟ توضیح می‌دهد: احتمالا یکی از شروط روسیه برای احیای برجام، حفظ منافع تجاری خود در معامله با ایران است اما واقعیت این است که ایران ظرفیت چندانی برای صادرات گاز روسیه ندارد و برای این اتفاق، به احداث زیرساخت‌های زیادی در ایران نیاز است که هزینه بالایی می‌طلبد.